Εμπόριο ζεόλιθου & τυποποιημένου ελαιόλαδου

Διάλεξη του Νίκου Λυγερού με θέμα: «Ο ζεόλιθος ως εργαλείο ανάπτυξης». Αίθουσα εκδηλώσεων του Γυμνασίου Σαπών. Κυριακή 9 Μαρτίου 2014.

Διαβάστε περισσότερα: Διάλεξη του Ν. Λυγερού: «Ο ζεόλιθος ως εργαλείο ανάπτυξης»

Διαβάστε περισσότερα: Ζεόλιθος: Το ορυκτό που κάνει θαύματα (Ο Φιλελεύθερος,...

Διαβάστε περισσότερα: Ζεόλιθος: Ο σύμμαχος της υγείας (Ο Φιλελεύθερος -...

Αφθονούν στην Ελλάδα, αλλά λίγοι γνωρίζουμε ιδιότητες και εφαρμογές τους

Καθαρίζει το νερό, βελτιώνει τα τρόφιμα, τα χωράφια και τη βενζίνη, ενισχύει τα απορρυπαντικά. Δεν είναι κάποια μαγική ουσία, είναι ο ζεόλιθος, ένα ορυκτό που υπάρχει σε μεγάλες ποσότητες και στην Ελλάδα.

Η πέτρα που «βράζει»

Οι εσωτερικές κοιλότητες των ζεολίθων είναι αυτές που τους χαρίζουν τις ξεχωριστές τους ιδιότητες

Η πρώτη παρατήρηση μιας «πέτρας» που κατά τη θέρμανση «έβραζε» παράγοντας υδρατμούς έγινε το 1756 από τον σουηδό ορυκτολόγο Axel Cronstedt, στον οποίο οφείλεται και η ταιριαστή αρχαιοπρεπής ονομασία ζεόλιθος (η πέτρα που βράζει). Από τότε αρκετά παρόμοια ορυκτά βρέθηκαν σε ηφαιστειογενείς περιοχές, σε μεγάλη ποικιλία χρωμάτων και σχημάτων. Η δημιουργία τους αποδίδεται στην αντίδραση ενός αργιλοπυριτικού πετρώματος, του οψιδιανού, με το θαλασσινό νερό, σε θερμοκρασία γύρω στους 50 οC. Πρόκειται για μια βραδεία διαδικασία που για να ολοκληρωθεί απαιτούνται πολλά χρόνια, από 50 ως 50.000. Για καιρό οι ζεόλιθοι αποτελούσαν μια αξιοπερίεργη οικογένεια ορυκτών χωρίς καμία προφανή χρησιμότητα. Επρεπε να περάσουν πάνω από δύο αιώνες από την ανακάλυψή τους ώσπου να αρχίσει η συστηματική μελέτη των ιδιοτήτων τους και η αξιοποίησή τους σε μια πληθώρα εφαρμογών.

Η δομική μονάδα των ζεόλιθων είναι ένα περιοδικό πλέγμα ατόμων πυριτίου που περιβάλλονται από τέσσερα άτομα οξυγόνου έτσι ώστε να σχηματίζονται τετράεδρα όπως στην καθαρή μορφή του διοξειδίου του πυριτίου, τον χαλαζία. Η διαφορά είναι ότι στους ζεόλιθους μερικά άτομα πυριτίου έχουν αντικατασταθεί από άτομα αλουμινίου, τα οποία έχουν ένα ηλεκτρόνιο λιγότερο από το πυρίτιο. Για να διατηρηθεί λοιπόν η δομή των τετραέδρων χρειάζεται ένα επιπλέον ηλεκτρόνιο. Το ηλεκτρόνιο αυτό το συνεισφέρει ένα άτομο νατρίου, το οποίο έτσι καθίσταται θετικά φορτισμένο και «εγκαθίσταται» μέσα στο αρχικό πλέγμα. Τα παραλλαγμένα έτσι τετράεδρα των ζεόλιθων διευθετούνται με ποικίλους τρόπους σε κυκλικές διατάξεις σχηματίζοντας κοιλότητες (πόρους) σε μια ποικιλία διαμέτρων και γεωμετρίας. Στις κοιλότητες αυτές παγιδεύονται ένα ή περισσότερα μόρια νερού, με αποτέλεσμα να σχηματίζονται ένυδρα μόρια, όπου το νερό δεν βρίσκεται σε συγκεκριμένη αναλογία. Λόγω της πορώδους δομής τους οι ζεόλιθοι μοιάζουν με σφουγγάρια αλλά έχουν μηχανική αντοχή και σκληρότητα ανόργανων υλικών. Θα έλεγε κανείς ότι μοιάζουν με ελαφρόπετρα, μόνο που οι κοιλότητες του ζεόλιθου είναι χιλιάδες φορές μικρότερες από τις κοιλότητες της ελαφρόπετρας.

«Παγίδα» ανεπιθύμητων μορίων

Οι μικροσκοπικές κοιλότητες ζεολίθου όπως διακρίνονται με τη βοήθεια της ηλεκτρονικής μικροσκοπίας

Οι ζεόλιθοι αποκαλούνται και «μοριακά κόσκινα» επειδή μέσω αυτών μπορούμε να «κοσκινίσουμε ανάποδα» ένα μείγμα μορίων: τα μικρότερα μόρια συγκρατούνται στις κοιλότητες των ζεόλιθων, ενώ τα μεγαλύτερα διέρχονται ελεύθερα. Ετσι μπορεί να χρησιμοποιηθούν ως αφυγραντικά μέσα για την απομάκρυνση της υγρασίας π.χ. από το φυσικό αέριο. Επίσης συγκρατούν διάφορες αέριες ουσίες από βιομηχανικά απόβλητα δρώντας σαν αποσμητικά φίλτρα. Επειδή μάλιστα είναι τελείως αβλαβείς, προστίθενται σε ζωοτροφές για να δεσμεύουν τοξικές ουσίες μικρής μοριακής μάζας. Οι ζεόλιθοι διατηρούν την ικανότητα δέσμευσης μικρών μορίων ακόμη και μέσα στο νερό. Γι' αυτό τοποθετούνται στα ενυδρεία για να συγκρατούν την αμμωνία που παράγεται από τον μεταβολισμό των ψαριών. Η ευκολία εισόδου ουσιών συνοδεύεται και από σχετική ευκολία εξόδου, με θέρμανση ή μεταβολή της πίεσης, οπότε οι ζεόλιθοι «αδειάζουν» και μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν. Ο ζεόλιθος με τις καλύτερες ιδιότητες είναι ο κλινοπτιλόλιθος ή ευλανδίτης, που δεσμεύει βακτήρια, μύκητες, αέρια, ανόργανες, οργανικές και οργανομεταλλικές ενώσεις και ρυθμίζει προς το ουδέτερο τα όξινα και αλκαλικά εδάφη. Στην Ελλάδα υπάρχει κλινοπτιλόλιθος πολύ καλής ποιότητας και σε μεγάλες ποσότητες στον Νομό Εβρου.

Πολύτιμοι στη βιομηχανία

Η κατεργασία με ζεόλιθο μετατρέπει τα κόκκινα απόβλητα ενός βαφείου (αριστερά) σε διαυγές νερό (δεξιά) και έγχρωμη αδρανή λάσπη (κέντρο). Φωτογραφία: ΑΠΘ

Οι εφαρμογές των ζεόλιθων στηρίζονται στην ιδιότητά τους να ευνοούν ορισμένες χημικές αντιδράσεις (δράση που ονομάζεται κατάλυση) και στην ιδιότητά τους να κατακρατούν επιλεκτικά ορισμένα μόρια (δράση που ονομάζεται προσρόφηση). Η κυριότερη χρήση των ζεόλιθων είναι στη βιομηχανία των καυσίμων και των απορρυπαντικών. Στη βιομηχανία των καυσίμων εκμεταλλευόμαστε τις καταλυτικές ιδιότητες των ζεόλιθων για να παρασκευάσουμε βενζίνη από ορυκτέλαια, με μια διαδικασία που ονομάζεται cracking, καθώς και για να παρασκευάσουμε βενζίνη υψηλού βαθμού οκτανίου από βενζίνη χαμηλού βαθμού οκτανίου. Στη βιομηχανία των απορρυπαντικών, όπου καταναλίσκονται και οι μεγαλύτερες ποσότητες ζεόλιθων, εκμεταλλευόμαστε την ιδιότητά τους να προσροφούν ιόντα ασβεστίου αποδίδοντας ιόντα νατρίου, με αποτέλεσμα να αποσκληρύνεται το νερό του πλυσίματος. Παλαιότερα τον ρόλο αυτόν έπαιζαν τα φωσφορικά άλατα, τα οποία όμως στη συνέχεια κατέληγαν στη θάλασσα ρυπαίνοντας το περιβάλλον, καθώς δημιουργούσαν συνθήκες ευτροφισμού, δηλαδή υπέρμετρης ανάπτυξης μικροσκοπικών φυτικών οργανισμών λόγω της υψηλής περιεκτικότητας του νερού σε θρεπτικά συστατικά. Οι ζεόλιθοι δεν δημιουργούν τέτοιου είδους προβλήματα.

Αλλες χρήσεις των ζεόλιθων είναι στην κατασκευή καταλυτών αυτοκινήτων, όπου συντελούν στην κατακράτηση και εξουδετέρωση του νιτρικού οξειδίου (ΝΟ), και στην παραγωγή οξυγόνου για ιατρική χρήση μέσω της επιλεκτικής προσρόφησης του αζώτου της ατμόσφαιρας. Τέλος, έχουν παρασκευαστεί συνθετικά ζεόλιθοι με εξειδικευμένες ιδιότητες, όπως π.χ. ένας τεχνητός ζεόλιθος με μορφή μεμβράνης, ο οποίος «παγιδεύει» το διοξείδιο του άνθρακα από τα καυσαέρια θερμικών μονάδων παραγωγής ενέργειας. Με αυτόν τον τρόπο αποφεύγεται η έκλυση του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα και η συνεπαγόμενη ενίσχυση του φαινομένου του θερμοκηπίου.

Χρήσεις στη γεωργία και την κατεργασία λυμάτων

Το δεντρολίβανο στη γλάστρα με τον ζεόλιθο (αριστερά) αναπτύσσεται πολύ καλύτερα από ό,τι αυτό στο απλό χώμα (δεξιά)

Οι προσροφητικές ιδιότητες των ζεόλιθων βρίσκουν ακόμη εφαρμογές στη γεωργία, όπου χρησιμοποιούνται ως βελτιωτικά του εδάφους, επειδή συγκρατούν τα θρεπτικά συστατικά των φυτών, ιδιαιτέρως την αμμωνία και το κάλιο. Ετσι αυτά δεν παρασύρονται από τα νερά των βροχών, με αποτέλεσμα τη μείωση της χρήσης λιπασμάτων και την αύξηση της παραγωγής. Επιπροσθέτως, γίνεται οικονομία στην άρδευση, αφού τα ριζικά τριχίδια είναι σε θέση να αντλήσουν το νερό από το εσωτερικό των ζεόλιθων, η προσθήκη των οποίων γίνεται μία μόνο φορά, εφόσον δεν είναι αναλώσιμοι.

Τέλος, αξιοσημείωτη είναι η προτεινόμενη χρήση των ζεόλιθων στην κατεργασία των βιομηχανικών υγρών αποβλήτων, καθώς και των αστικών λυμάτων. Σε αυτές τις εφαρμογές εκμεταλλευόμαστε τις ισχυρές προσροφητικές ιδιότητες των ζεόλιθων για τη δέσμευση των ρυπαντών και την εν συνεχεία ασφαλή εναπόθεσή τους με την παράλληλη παραγωγή καθαρού νερού. Στον τομέα αυτόν σημαντικά αποτελέσματα έχει να επιδείξει η ερευνητική ομάδα του Εργαστηρίου Γεωχημείας του Τμήματος Γεωλογίας του ΑΠΘ, με επικεφαλής τον καθηγητή Ανέστη Φιλιππίδη. Στα πειράματα της ομάδας χρησιμοποιήθηκε ελληνικός ζεόλιθος από τα εκτενή κοιτάσματα του Εβρου.

Οι ζεόλιθοι χρησιμοποιούνται και στα ενυδρεία για τη συγκράτηση της αμμωνίας που παράγουν τα ψάρια

ΤΟ ΒΗΜΑ, Κυριακή 9 Μαρτίου 2014

Πριν καταλάβουν όλοι οι δικοί μας την αξία του ελληνικού ζεόλιθου, πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι πρόκειται για στρατηγικό ορυκτό πλούτο όχι μόνο για τη Θράκη μας αλλά για όλη την πατρίδας μας. Ο ζεόλιθος δεν είναι μία λεπτομέρεια τοπικού επιπέδου όπως προσπαθούν να τον παρουσιάσουν μερικοί. Και αυτός που είναι ιζηματογενούς προέλευσης δηλαδή ο φυσικός είναι μία αντικειμενική αξία με πάμπολλες εφαρμογές σ' ένα ευρύ φάσμα τομέων της επιστήμης, της τεχνολογίας αλλά και της καθημερινότητας με τη γεωργία και την κτηνοτροφία. Αν λοιπόν έχουμε στο νου μας το μέγεθος των ελληνικών κοιτασμάτων στην Θράκη μας και ταυτόχρονα την παγκόσμια ετήσια κατανάλωση, μπορούμε ν' αντιληφθούμε τη στρατηγική αξία. Διότι ο ελληνικός ζεόλιθος απαντά σε όλα τα απαραίτητα κριτήρια της στρατηγικής, σε μέγεθος, σε περιεκτικότητα, σε κόστος. Και στις εφαρμογές του επιτρέπει να πετύχουμε μία αυξημένη αξία ακόμα και σε αντικειμενικό επίπεδο, πράγμα το οποίο αλλάζει ριζικά τα δεδομένα των προϊόντων μας σε παγκόσμιο επίπεδο δίχως καμία πρακτική δυσκολία εκτός βέβαια από το γεγονός ότι πρέπει να ξεπεράσουμε την νοητική αδράνεια μερικών στο τομέα της γραφειοκρατίας. Γιατί πλέον ακόμα και ο δικαστικός τομέας έχει προχωρήσει και σε αποφάσεις και σε δράσεις σε εθνικό επίπεδο. Από την άλλη, καθώς ο ζεόλιθος είναι φιλικός προς το περιβάλλον, η εξόρυξη του δεν εμπεριέχει καμία οικολογική δυσκολία. Και αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό για μας γιατί δεν έχει νόημα ένα προϊόν όποια και να είναι η αξία του αν καταστρέφει οριστικά το περιβάλλον της πατρίδας μας. Ο ελληνικός ζεόλιθος είναι στρατηγικός και αυτό το μήνυμα πρέπει να περάσει σε όλους τους παράγοντες της πολιτικής, των εμπορικών και τεχνικών επιμελητήριων αλλά και των επιχειρήσεων αφού χρειαζόμαστε μία κάθετη ανάπτυξη για να αξιοποιήσουμε στο βέλτιστο τις δυνατότητες που μας προσφέρει. Ο ζεόλιθος πρέπει ν’ απελευθερωθεί από τα εμπόδια και να περάσει στη ζωή μας για να γίνει μία αλλαγή φάσης στον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουμε όχι μόνο τη Θράκη μας αλλά όλη την πατρίδα μας για να παραμείνουμε ελεύθεροι Έλληνες.

https://www.lygeros.org/articles?n=14560&l=gr

Υπάρχουν δύο μεγάλες κατηγορίες αρσενικού, η οργανική και η ανόργανη. Η δεύτερη είναι πιο τοξική από την πρώτη. Είναι συνδυασμός με οξυγόνο χλώριο ή θείο. Ενώ στην οργανική συνδυάζεται με άνθρακα ή υδρογόνο. Σε αυτή τη μορφή είναι τοξικό σε μεγάλη δόση, αλλά ωφέλιμο σε μικρή, αφού ανήκει σε υπέρ ιχνοστοιχεία που είναι απαραίτητα για τον άνθρωπο αλλά και άλλα ζώα. Είναι λοιπόν σημαντικό να εξετάσουμε την τοξικότητα της γης σε σχέση με το αρσενικό. Έχουν γίνει ήδη μελέτες που δείχνουν ότι για την αντιμετώπιση της οικοτοξικότητας ενός περιβάλλοντος που έχει μολυνθεί από αρσενικό μπορούμε να πετύχουμε μια μείωση με οξείδια σιδήρου ή ζεόλιθου σε ανάμειξη με οργανική ύλη στην γη. Έτσι το κομπόστ εμπλουτισμένο με οξείδιο σιδήρου και/ή ζεόλιθου έχει εφαρμοστεί σε μολυσμένη γη από αρσενικό. Η βιοδιαθεσιμότητα του αρσενικού προσδιορίστηκε από το ποσοστό αρσενικού που απορροφά το rye -grass που μαζεύτηκε πάνω σε αυτή τη γη σε θερμοκήπιο. Το ποσοστό απορρόφησης μειώθηκε στα 2mg/Kg (ξερή ύλη) με 15% κομπόστ που είχε είτε 5% οξείδιο σιδήρου είτε 5% ζεόλιθο. Έτσι στις δύο περιπτώσεις τα φυτά απορρόφησαν λιγότερο από 0,01% της περιεκτικότητας σε αρσενικό της γης. Περισσότερα στοιχεία μπορούν να βρεθούν στη μελέτη των Gadepalle, Ouki, Herwijnen και Hutchings με τίτλο: Effects of amended compost on mobility and uptake of arsenic by rye grass in contaminated soil στο περιοδικό Chemosphere (Volume 72, Issue 7, 07/2008, σελίδες 1056-1061).

https://www.lygeros.org/articles?n=14517&l=gr

Η στρατηγική του ζεόλιθου δεν επιτρέπει μόνο την ανάδειξη του ορυκτού πλούτου της Ελλάδας αλλά δίνει τη δυνατότητα να έχουμε εναλλακτικές λύσεις για να μην μας καταπατούν τα ανθρώπινα δικαιώματα. Ο ζεόλιθος είναι φιλικός προς τον άνθρωπο, τα ζώα και το περιβάλλον πράγμα που σημαίνει ότι προσφέρει και αποτελεσματική αποκατάσταση. Καθώς δίνει και θέσεις εργασίας στους δικούς μας σε μια περιοχή που το έχει ανάγκη, τους μετατρέπει και σε πιο ανθεκτικούς πολίτες που δεν έχουν πια όφελος να συνεργαστούν με άτομα που καταστρέφουν το περιβάλλον και μάλιστα με οριστικό τρόπο. Η στρατηγική του ζεόλιθου ακολουθεί το νοητικό σχήμα του Ελληνισμού, αφού αποτελεί μία αντεπίθεση για την πατρίδα μας. Δεν έχουμε γονατίσει ποτέ στο παρελθόν ενάντια στη βαρβαρότητα και δεν πρόκειται να το κάνουμε στο μέλλον. Μόνο που οι δικοί μας πρέπει να έχουν μία στρατηγική που να είναι εποικοδομητική και αυτή είναι η εξόρυξη του στρατηγικού ορυκτού πλούτου που είναι ο ζεόλιθος. Ο ελληνικός ζεόλιθος λοιπόν πρέπει να απελευθερωθεί. Είναι θέμα χρόνου και βούλησης. Κανείς δεν έχει το δικαίωμα να μας καθυστερεί σε αυτή την πορεία του μέλλοντος. Είναι ένας ξεκάθαρος τρόπος ανάπτυξης της Θράκης και δεν πρόκειται να τον απεμπολήσουμε. Η πορεία του αλατιού είναι ένα χειροπιαστό παράδειγμα που θα ακολουθήσουμε αν υπάρξει η ανάγκη. Διότι η Ελλάδα έχει ανάγκη το ζεόλιθο. Κι όχι μόνο ως ορυκτό αλλά ως βελτιωτικό για τα γεωργικά της προϊόντα. Αυξάνει την αξία της πρώτης ύλης και δημιουργεί τη διαφορά που κάνει τη διαφορά. Γι’ αυτό θα υπάρξει ο ελεύθερος ζεόλιθος, για να ζήσει ο ελληνικός ζεόλιθος λόγω στρατηγικής.

https://www.lygeros.org/articles.php?n=14490&l=gr